Η ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού

Αρχείο Πολεμικού Ναυτικού

Η ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού δεν έχει συγκεκριμένο σημείο έναρξης. Οι ρίζες της χάνονται στα βάθη των αιώνων της ιστορίας του ανθρώπινου γένους. Σε ένα γεωγραφικό χώρο όπου κανένα σημείο δεν απέχει περισσότερο από 150 χλμ. από τη θάλασσα, οι Έλληνες από τα Προϊστορικά Χρόνια ανέπτυσαν κοινωνίες κατά κανόνα παράκτιες. Εκεί έμαθαν να εκμεταλλεύονται τους θαλάσσιους πόρους και να αγαπούν τη θάλασσα. Αυτομάτως δημιουργήθηκε η ανάγκη για την προστασία και εξάπλωση των πολιτισμών που ανέπτυξαν, με αποτέλεσμα τη σταδιακή σύσταση των πρώτων οργανωμένων ναυτικών πολεμικών μονάδων του Ελλαδικού Χώρου.

Ο Τρωικός Πόλεμος, μία εκστρατεία που χάνεται στo σκoτάδι τoυ μύθoυ της Iλιάδας και της Οδύσσειας, ήταν η πρώτη πανελλαδική ναυτική επιχείρηση. Σημειωτέον πως τo ίδιo τo στρατόπεδo των Aχαιών ήταν φτιαγμένo από Ελληνικά πλοία τραβηγμένα στη ξηρά. Μετά την άλωση της Τροίας και το τέλος του δεκάχρονου πολέμου, άρχισαν οι περιπέτειες τoυ γυρισμoύ των ατρόμητων εκείνων ναυτικών στα πάτρια εδάφη τους. Είναι φανερό πως από τα Αρχαϊκά Χρόνια οι Έλληνες είχαν κιόλας αποκτήσει αξιόλογη τεχνογνωσία και εμπερία στη ναυπηγική. 'Ετσι ξεκινώντας με τη ναυσιπλοΐα στo Αιγαίo κατάφεραν να ανoίξουν καινoύργιoυς δρόμoυς σε άγνωστoυς τόπoυς: εξερεύνησαν όλη τη Μεσόγειo, έστησαν απoικίες από τις Ηρακλείδες Στήλες μέχρι τoν Eύξεινo Πόντo και πρoάσπισαν την ευημερία τoυς με την κυριαρχία τους πάνω στo υγρό στoιχείo.

Στα Κλασικά Χρόνια οι ναυτικές δραστηριότητες και τέχνες γνωρίζουν απαράμιλη άνθηση. Χαρακτηριστικά η φράση του Περικλή "Μέγα το της Θαλάσσης Κράτος", αναγράφεται αναλλοίωτη στο έμβλημα του σύγχρονου Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Αξιοπρόσεχτη η αποτελεσματικότητα του Αθηναϊκού Στόλου, με λαμπρότερο παράδειγμα την ένδοξη ναυμαχία της Σαλαμίνας κατά των Περσών. Κύριο όπλο των Αθηναίων οι ευέλικτες τριήρεις (πλοίο με τρεις σειρές κουπιά κι έμβολο στην πλώρη) που εξουδετέρωσαν τα βαρύτερα και πιο δυσκίνητα Περσικά και Φοινικικά καράβια. Έκτοτε το Ναυτικό φέρνει την Αθήνα επικεφαλής όλων των Ελλήνων, στη θέση του υπερασπιστή και αμύντορα των εθνικών δικαίων έναντι της Περσικής επιβολής. Από την Ελληνιστική Περίοδο αξίζει να αναφέρουμε πως όταν το 334 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος ξεκίνησε με το πεζικό και ιππικό του τη μεγάλη ανατολική εκστρατεία μέχρι τα σύνορα της Ινδίας, στο γυρισμό εμπιστεύθηκε πρωτίστως το στόλο του, με άξιο ηγέτη το ναύαρχο Νέαρχο. Η κάθοδος του Ινδού ποταμού και το μεγάλο ταξίδι από τις εκβολές του μέχρι τον Περσικό Κόλπο αποτελούν μια απ' τις μεγαλύτερες εποποιίες του Αρχαιοελληνικού Ναυτικού. Σύντομα θα ακολουθήσουν η εξερεύνηση των ακτών της Αραβίας και της Κασπίας, ενώ η Α. Μεσόγειος γίνεται Ελληνική λίμνη προστατευμένη από τα καράβια των Πτολεμαίων και των Σελευκιδών.


200 π.Χ. έως 1831 μ.Χ.

Οι Ρωμαίοι που επικρατούν αργότερα είναι οι συνεχιστές της ίδιας ναυτικής παράδοσης που θα ξαναζωντανέψει στα Βυζαντινά χρόνια με νέα όμως επιτεύγματα. Καινούργιοι τύποι καραβιών και πρωτοποριακά όπλα, όπως το υγρό πυρ, θα εξασφαλίσουν στην Κωνσταντινούπολη την κυριαρχία στη θάλασσα. Η παραμέληση όμως της ναυτικής της δύναμης υπήρξε παράγοντας για την εξασθένηση της στρατιωτικής υπεροχής της αυτοκρατορίας. Η άλωση του Βυζαντίου το 1453 απ' τους Οθωμανούς κλείνει μια ένδοξη εποχή για τον Ελληνισμό και βυθίζει τους Έλληνες στο σκοτάδι της σκλαβιάς. Εν τούτοις η υπεροχή των υπόδουλων Ελλήνων στη ναυτική τέχνη θα εξακολουθήσει να τους δίνει προβάδισμα, να εξυψώνει το βιοτικό τους επίπεδο και ιδίως μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή ανάσα λευτεριάς να πνέει στα ελληνικά πελάγη.

Όταν το 1821 θα ξεσπάσει η επανάσταση, σημαντικότατο ρόλο θα διαδραματίσει το Ναυτικό. Οι Έλληνες νικήθηκαν αρκετές φορές στη ξηρά, αλλά ποτέ στη θάλασσα ενώ οι ατρόμητοι μπουρλοτιέρηδες με τα πυρπολικά τους ανέτρεπαν τη λογική της υπεροπλίας και των αριθμών, προξενώντας βαρύτατες απώλειες στην Τουρκική αρμάδα που προσπαθούσε να επέμβει στα μέτωπα της Επανάστασης. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελληνική ανεξαρτησία κερδίθηκε στη θάλασσα με μια ένδοξη ναυμαχία, τη ναυμαχία του Ναβαρίνου.

Από το 1831 μ.Χ. έως Σήμερα

Μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος φροντίζει να οργανώσει τον Στόλο του. Στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) το Πολεμικό Ναυτικό αποδεικνύεται αντάξιο των προσδοκιών του Ελληνισμού. Με την έναρξη των επιχειρήσεων, ο Ελληνικός Στόλος - ο μόνος αξιόλογος μεταξύ των Βαλκανικών συμμάχων - εξασφάλισε την κυριαρχία στο Αιγαίο, υποστήριξε την απελευθέρωση των νησιών, και με τις νικηφόρες ναυμαχίες της ΕΛΛΗΣ και της ΛΗΜΝΟΥ υποχρέωσε τον εχθρό να αποσυρθεί στις βάσεις του. Κατ' αυτό τον τρόπο στέρησε από τον εχθρό τη δυνατότητα θαλασσίου ανεφοδιασμού των δυνάμεων του, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην απελευθέρωση της Μακεδονίας και Θράκης.

H εδαφική ακεραιότητα και η ανεξαρτησία της Ελλάδας απειλείται ξανά κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι πανίσχυρες δυνάμεις του Άξονα, η Γερμανία και η Ιταλία αποσκοπούν στην παγκόσμια κυριαρχία. Προτού ο Μουσσολίνι ζητήσει την παράδοση της Ελλάδας θα προσπαθήσει ύπουλα να την πλήξει. Θα τορπιλίσει ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο, στην Τήνο το εύδρομο ΕΛΛΗ, που σημαιοστολισμένο ναυλοχούσε εκεί. Η αριθμητική και τεχνολογική υπεροχή σε όλους τους τομείς κάνουν τη ιδέα και μόνο της αντίστασης - πόσο μάλλον της νίκης - να μοιάζει χίμαιρα. Γι' αυτό και το ΟΧΙ της ηγεσίας που βροντοφώναξε η ψυχή του Ελληνικού λαού στο Ιταλικό τελεσίγραφο, άφησε άναυδη τη Παγκόσμιο κοινή γνώμη που θεωρούσε αναπόφευκτη τη νίκη του Άξονα. Στις δύσκολες ώρες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο Στρατός της Ελλάδας και το Ναυτικό της ανέδειξε μοναδικές αρετές: ανεξάντλητη αντοχή στις αντιξοότητες κι απαράμιλλο ηρωισμό μέχρις εσχάτων.

Η αλαζονεία του Μουσσολίνι δέχεται ηχηρό κόλαφο από τον ψυχωμένο Στρατό μας. Ο Στόλος μας με αιχμή δόρατος τα ηρωικά μας υποβρύχια διακρίνεται. Η επακόλουθη Γερμανική εισβολή καταφέρει σοβαρά πλήγματα στον Ελληνικό Σστόλο, ο οποίος όμως δεν πτοείται. Όσα πλοία σώθηκαν, ενώθηκαν με τα Συμμαχικά στην Αίγυπτο και συνέχισαν τον πόλεμο.
Τα επιτεύγματα και ο ηρωισμός των ναυμάχων μας προσδίδουν στον αγώνα αίγλη αρχαίου μεγαλείου. Τα κατορθώματα των θρυλικών πλοίων Α/Τ ΟΛΓΑ, ΑΔΡΙΑΣ και του Υ/Β ΚΑΤΣΩΝΗΣ δεν πρέπει ποτέ να λησμονιούνται. Η συμμετοχή των Ελληνικών πλοίων στις αποβάσεις της Νορμανδίας και Νότιας Γαλλίας αποτελεί την κορωνίδα της δράσης του Ναυτικού μας εκείνη τη περίοδο. Κι ενώ για όλα τα κράτη της Ευρώπης η ειρήνη ήλθε από το 1945 στην Ελλάδα έγινε μια πολυπόθητη πραγματικότητα το 1949. Έκτοτε το Πολεμικό Ναυτικό εξοπλίζεται με όλα τα σύγχρονα μέσα και προσαρμόζει τους στόχους και τη πολιτική του ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες και ανάγκες.


Όπως φάνηκε από την παραπάνω ιστορική αναδρομή, πολλοί από τους αγώνες και προσπάθειες του Ελληνισμού ευδοκίμησαν λόγω της ναυτικής του ισχύος. Ισχυρή Ελλάδα σημαίνει ισχυρός Στόλος. Αυτό όμως που αξίζει να σημειωθεί περισσότερο είναι πως το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό είναι ένα από τα αρχαιότερα του κόσμου. Με ίδιους στόχους από την αρχή της δημιουργίας του, αυτό που βαραίνει όλους μας είναι η ευθύνη για την επιτυχία της βαρυσήμαντης αποστολής του που ξεπηδά από τους πρώτους Έλληνες θαλασσοπόρους: τη συμβολή στην ασφάλεια και εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας και τη διαφύλαξη της ναυτικης παράδοσης και κληρονομιάς.

Ευχαριστουμε το Πολεμικο μας ναυτικο http://www.hellenicnavy.gr/el