Σάββατο 17 Μαρτίου 2012

Σαββατιάτικη βόλτα στην Αλεξάνδρεια των Ελλήνων

Ένα μαγευτικό ταξίδι στην πόλη του Αλέξανδρου και στην πόλη των Ελλήνων.Μια από τις ποιο μαγευτικές και μυστηριακές πόλεις της Ανατολής.Με το Ελληνικό στοιχείο να κυριαρχεί για εκατοντάδες χρόνια στο εμπόριο και στη διανόηση.Μεγάλοι Έλληνες έμποροι και άνθρωποι του πνεύματος μαγεύτηκαν από την πόλη του Αλέξανδρου και παρέμειναν πιστοί υπηρέτες της μέχρι και σήμερα.

Αρχίζουμε τη βόλτα μας στην ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ των Ελλήνων.

Αλ Ισκεντερίγια στα Aραβικά θα πει Αλεξάνδρεια, η πόλη του Ισκεντέρ, του κατακτητή, το όνομα του οποίου προκαλεί τόσο θαυμασμό στους Αιγυπτίους όσο και αυτά των δικών τους φαραώ. Οσον αφορά τους κατοίκους της πόλης, ακόμα περισσότερο, αφού πέρα και πάνω από Αιγύπτιοι νιώθουν Αλεξανδρινοί, κάτοικοι μιας πόλης κοσμοπολίτικης που έχει επηρεαστεί τόσο πολύ από τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό, από τους Ευρωπαίους και τις συνήθειές τους, αλλά και από την επικοινωνία της με τα μεσογειακά λιμάνια, όσο καμία άλλη στην ιστορική αυτή χώρα.

Μια ματιά στην Ιστορία βοηθάει πάντα να κατανοήσουμε την πορεία ενός τόπου από το παρελθόν μέχρι τις μέρες μας. Ιδρυμένη από τον Μέγα Αλέξανδρο το 332 π.Χ., έμελλε να γίνει μεγάλο πολιτικοοικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της αυτοκρατορίας και πρωτεύουσα της Αιγύπτου την περίοδο των Πτολεμαίων. Ηταν η χρυσή περίοδος, όταν ανεγέρθηκαν μέγαρα και μνημεία, η βασιλική συνοικία με τους βοτανικούς κήπους, ναοί και τάφοι που σώζονται μέχρι σήμερα και βέβαια το περίφημο μουσείο, το μοναδικό αυτό ερευνητικό κέντρο του αρχαίου κόσμου, μέρος του οποίου ήταν η Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη, μια πραγματική πηγή γνώσης με χιλιάδες τόμους που συγκέντρωνε τους λογίους της εποχής και γενικότερα ανθρώπους του πνεύματος. Εδώ πέρασαν και άφησαν τη σφραγίδα τους προσωπικότητες όπως ο Αριστοφάνης ο Βυζάντιος, ο Ευκλείδης, ο Αρχιμήδης και ο Ερατοσθένης, που υπολόγισε με αρκετή ακρίβεια την περίμετρο της γης. Από αυτόν το φάρο της γνώσης, όπως και από το Φάρο που χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. στην άκρη του λιμανιού και ήταν ένα από τα θαύματα του αρχαίου κόσμου, δυστυχώς δεν σώζεται τίποτα στις μέρες μας. 

Η πόλη σήμερα αριθμεί 5 εκατ. κατοίκους και απλώνεται σε 35 χλμ. κατά μήκος της θάλασσας. Καθώς το πλάτος της μόλις που ξεπερνά σε κάποια σημεία τα 3 χλμ., η πλειονότητα των δραστηριοτήτων, όπως και τα περισσότερα σημεία ενδιαφέροντος, βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από το απέραντο γαλάζιο της Μεσογείου.



Το κάποτε ελληνικό Τριανόν ιδρύθηκε το 1905 και ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα στέκια του ποιητή Καβάφη που εργαζόταν στα γραφεία πάνω από αυτό. Οι παρόντες Άραβες Αιγύπτιοι ιδιοκτήτες του έχουν διατηρήσει το όνομα του και τη δουλειά του, και παραμένει ένα τειοποτείον / εστιατόριον με ένα προσεκτικά διατηρημένο εσωτερικό χώρο. 




 

To ρεστοράν Αθηναίος, που βρίσκεται στην πλατεία Saad Zaghloul 21 στην Αλεξάνδρεια, είναι ένα γνώρισμα της ελληνικής εδώ κοινότητας για πάνω από 100 χρόνια.  




 

Ένα από τα πολλά άλλοτε ελληνικά καταστήματα στην Αλεξάνδρεια και που στα οποία οι τωρινοί Άραβες ιδιοκτήτες τους έχουν διατηρήσει την αρχική τους ελληνική ονομασία και πινακίδες.


 

Ένα ακόμα ελληνικό κατάστημα στέκεται ως μάρτυρας της άλλοτε ακμάζουσας ελληνικής κοινότητας της Αλεξάνδρειας.

Το Ζαχαροπλαστείο Παστρούδη ιδρύθηκε το 1920 από τον Έλληνα Κ. Παστρούδη. Είναι ένας μύθος της πόλης και ήταν κάποτε το στέκι των λογοτεχών. Ο Βασιλιάς Φαρούκ λέγεται ότι δείπνησε εδώ, και όταν η μεγαλύτερη τραγουδίστρια του αραβικού κόσμου, η Umm Kulthoum ερχόταν να τραγουδήσει στην Αλεξάνδρεια μια φορά κάθε χρόνο, πήγαινε πάντα στου Παστρούδη. Ήταν επίσης ένα από τα αγαπημένα μέρη του Καβάφη.

Το ρεστοράν Ζεφύριον είναι ένα από τα λίγα εναπομείναντα ελληνικά απομεινάρια του 21ου αιώνα στην Αλεξάνδρεια. Ιδρύθηκε το 1929 και σερβίρει ψάρια και γαρίδες. Το Ζεφύριον είναι δημοφιλές τόσο μεταξύ των Αλεξανδρινών, όπως και μεταξύ των πολλών ξένων επισκεπτών της πόλης.

Ένα επιζών λείψανο του άλλοτε κοσμοπολίτικου παρελθόντος της Αλεξάνδρειας, είναι το ελληνικής διαχείρισης καφεκοπτείο Σοφιανόπουλος το οποίο είναι ένδειξη των καιρών πριν από την ελληνική έξοδο. Εκεί, έξι ημέρες την εβδομάδα σερβίρεται εξαιρετικό καπουτσίνο και κρουασάν, αλλά την Κυριακή το μόνο πράγμα που πωλούν είναι αλεσμένος καφές.

Το 1906 θεμελιώθηκε η Σαλβάγειος Εμπορική σχολή, που εξελίχθηκε σε εμπορικό κολέγιο και λειτούργησε μέχρι το 1972. 

Η Ελληνική Αθλητική Λέσχη στο Σάτμπι. Εκεί, φίλοι που πολλές φορές δεν είχαν δει ο ένας τον άλλον για όλη την εβδομάδα, συγκεντρώνονταν για να πουν τα νέα τους καθήμενοι έξω, γύρο από τα τραπέζια που ήταν στον κήπο πάνω από το γήπεδο.

Το "Τοσιτσαίο–Πρατσίκειο" Δημοτικό Σχολείο της Αλεξάνδρειας είναι αμιγές ελληνικό δημοτικό σχολείο.


  Κάποιες άλλες πηγές της ιστορίας αναφέρουν για το πως επιλέχθηκε και χτίστηκε η πόλη της Αλεξάνδρειας.

Άλλωστε ήταν ο γιος του Ήλιου, ο Ισκαντάρ ελ Ακμπάρ, ο «δικός μας» Μέγας Αλέξανδρος αυτός ο οποίος ίδρυσε την πόλη. Σύμφωνα με την παράδοση, χάραξε τα όρια με αλεύρι και ζήτησε από τους μηχανικούς του να κτίσουν μία πόλη. "…Εδώ θα κτίσουμε μία μεγάλη πόλη, εδώ τα μνημεία, εδώ τους δρόμους, εδώ τους ναούς. Κι εκεί θα καίει μέρα-νύχτα μια φωτιά που θα οδηγεί τα καράβια από την Ελλάδα στην Αίγυπτο". Για να διακρίνεται από τις υπόλοιπες 31 πόλεις που δημιούργησε και ονομάτισε ο Έλληνας στρατηλάτης, έγινε γνωστή ως Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και σήμερα ονομάζεται Iskanderia.

Λίγο έξω από το λιμάνι της Αλεξάνδρειας βρισκόταν το νησί Φόρος, το οποίο καταποντίστηκε το 1303, και το νησί Αντίρροδον, το οποίο έχει ονομαστεί έτσι προς τιμή της Ρόδου, με την οποία η Αλεξάνδρεια διατηρούσε στενότατες επαφές έως τη ρωμαϊκή περίοδο.

Οι πέντε συνοικίες της, που χαρακτηρίζονταν από τα πέντε πρώτα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου, τα ανάκτορα, η βιβλιοθήκη, ο φάρος, το μαυσωλείο του Αλεξάνδρου και οι τάφοι των Πτολεμαίων έχουν χαθεί. Στην πρόσοψη του μουσείου της πόλης, το οποίο έχει ονομαστεί Ελληνορωμαϊκό, υπάρχει η επιγραφή "Μουσείον" στα ελληνικά.  


  











Πατριαρχείο Αλεξανδρείας

Σημερινός Πατριάρχης
Πατριάρχης Αλεξανδρείας & Πάσης Αφρικής κ.κ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β΄ 




Ιερός Καθεδρικός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος


Η ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ




Η Αγία Αικατερίνη γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ο πατέρας της, ονομαζόταν Κώνστας ή Κέστος, και ήταν άρχοντας της περιοχής όπου και διέθετε πολλά πλούτη. Σε αυτό το περιβάλλον μεγάλωσε η Αγία Αικατερίνη μαθητεύοντας δίπλα στους καλύτερους δασκάλους λόγω της οικονομικής ευμάρειας του πατέρα της και του ανεξάντλητου πνεύματός της.

Έτσι γνώρισε την ελληνική φιλοσοφία, εμαθε γλώσσες και σπούδασε την ιατρική επιστήμη. Το καλλιεργημένο πνεύμα της, η μεγάλη της ομορφιά και τα πλούτη της οικογένειάς της, την κατέστησαν μια από τις πιο περιζήτητες νύφες της περιοχής της. Θέλοντας να παντρευτεί κάποιον ισάξιό της δεν έκανε δεκτά τα προξενιά που της πήγαιναν.

Η μητέρα της προσπαθώντας να λύσει το πρόβλημα αυτό την έστειλε να επισκεφθεί και να συμβουλευτεί έναν χριστιανό ασκητή που ασκήτευε λίγο έξω από την Αλεξάνδρεια. Με τις συμβουλές του ασκητή αλλά και ένα όνειρο που είδε με την Θεοτόκο αποφάσισε να διδαχθεί περισσότερα για τον χριστιανισμό και να βαπτιστεί χριστιανή.

Μετά την βάπτισή της είδε στο όνειρό της την Παναγία και τον Χριστό. Η Θεοτόκος της πέρασε στο χέρι ένα δαχτυλίδι και της ζήτησε να έχει μοναδικό νυμφίο τον Υιό Της. Ξυπνώντας είδε το δαχτυλίδι στο δάχτυλό της και κατάλαβε πως δεν ήταν ένα απλό όνειρο. Από τότε αφιέρωσε την ζωή της στον Χριστό και την αληθινή θρησκεία.
Όταν επί Μαξεντίου διεξαγόταν διωγμός εναντίον των χριστιανών, η Αικατερίνη δε φοβήθηκε, αλλά με παρρησία διέδιδε πώς ο Ιησούς Χριστός είναι ο μόνος Αληθινός Θεός. Για το λόγο αυτό συνελήφθη από τον έπαρχο της περιοχής, ο οποίος προσπάθησε με συζητήσεις να την πείσει να αρνηθεί την πίστη της.

Όταν ο έπαρχος διαπίστωσε την ανωτερότητά των λόγων της Αικατερίνης, συγκάλεσε δημόσια συζήτηση με τους πιο άξιους ρήτορες της Αλεξάνδρειας, τους οποίους όμως η Αικατερίνη αποστόμωσε. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κάποιοι από τους συνομιλητές της Αικατερίνης πείστηκαν για τους λόγους της και ασπάστηκαν την Χριστιανική Πίστη.

Μπροστά σε αυτή την κατάληξη, ο έπαρχος διέταξε να τη βασανίσουν σκληρά με την ελπίδα πώς η Αγία θα λύγιζε και θα αρνιόταν τον Χριστό. Όμως η Αικατερίνη έμεινε ακλόνητη στην πίστη της. Στις 25 Νοεμβρίου του 304 μ.Χ. παρέδωσε μαρτυρικά, με αποκεφαλισμό, την ψυχή της στον Κύριο ύστερα από διαταγή του έπαρχου.
Το άψυχο σώμα της Αγίας μετέφεραν δύο Άγγελοι στο όρος Σινά όπου και βρέθηκε μετά από 4 αιώνες από έναν ασκητή. Ο ασκητής αυτός το μετέφερε στη Μονή όπου και βρίσκεται μέχρι και σήμερα μυροβολώντας και κάνοντας θαύματα.

Απολυτίκιο


Την πανεύφημον νύμφην Χριστού υμνήσωμεν, Αικατερίναν την θείαν και πολιούχον Σινά, την βοήθειαν ημών και αντίληψιν ότι εφίμωσε λαμπρώς, τους κομψούς των ασέβων, του Πνεύματος τη δυνάμει, και νυν ως Μάρτυς στεφθείσα, αιτείται πάσι το μέγα έλεος.


Η Ιερά Μονή τής Αγίας Αικατερίνης

Η Μονή κατά τον ρου τής ιστορίας της έζησε τις συνέπειες πολλών πολιτικών και πολιτιστικών αλλαγών. Το 641 μ.Χ. κατακτήθηκε η περιοχή από τους Άραβες. Οι μοναχοί, όμως, εξασφάλισαν την πολιτική προστασία τού Μωάμεθ, ο οποίος με το περίφημο «Αχτιναμέ», που σώζεται στη Μονή, όρισε οι Μουσουλμάνοι να υπερασπίζονται τους αδελφούς τής Μονής. Ακολούθησαν οι Σταυροφόροι (1099-1270), οι οποίοι κατέστησαν γνωστή τη Μονή στους Χριστιανούς τής Δύσεως. Έπονται οι Μαμελούκοι και εν συνεχεία οι Οθωμανοί υπό τον Σουλτάνο Σελήκ Α' (1517) και ακολουθεί ο Μέγας Ναπολέων (1797-1804), ο οποίος χορήγησε και «ασφαλιστήριον έγγραφον» για την προστασία τής Μονής και την επικύρωση των δικαιωμάτων της.

Η Αγία Αικατερίνη φέρεται στις αγιογραφίες συνήθως εστεμμένη, καθιστή, κρατώντας στο δεξί χέρι κάλαμο ή ιερό κλαδί φοίνικα, ενώ στο αριστερό, σταυρό, που ακουμπά σε ακιδοφόρο τροχό, έχοντας στο βάθος (φόντο) το Όρος Σινά.
____________


Καβάφης

Ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1863 (29 Απριλίου) και πέθανε στην ίδια πόλη το 1933 την ημέρα των γενεθλίων του. Ηταν το ένατο και τελευταίο παιδί του Πέτρου Ι. Καβάφη (Κωνσταντινούπολη, 1814 - Αλεξάνδρεια, 1870), μεγαλέμπορου βαμβακιού, από φαναριώτικο γένος που οι ρίζες του φαίνεται πως είναι βυζαντινές και της Χαρίκλειας Φωτιάδη (Νιχώρι Κωνσταντινουπόλεως, 1834 - Αλεξάνδρεια, 1899) από παλαιότατη οικογένεια της Πόλης. Υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, η μεγαλύτερη πνευματική φυσιογνωμία της Αλεξάνδρειας.

Στην οδό Λέψιους στην Αλεξάνδρεια, το διαμέρισμα του Καβάφη έχει μετατραπεί σε μουσείο με εκδόσεις, χειρόγραφα, μεταφράσεις, δημοσιεύματα και έργα τέχνης εμπνευσμένα από το έργο του, πλούσιο φωτογραφικό, φιλολογικό και άλλο υλικό.

  



Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον 1911

Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ', ακούσθει
αόρατος θίασος να περνά
με μουσικές εξαίσιες, με φωνές -
την τύχη σου που ενδίδει πιά, τα έργα σου
που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου
που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανοφέλετα θρηνήσεις.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει.
Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν
ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου·
μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μιά τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,
κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ' όχι
με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,
ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,
κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης


Έμπορος Αλεξανδρεύς

Επώλησ' ακριβά κριθάριον σαπρόν.
Αυτή η Ρώμη είναι το βασίλειον
της καλοπληρωμής. Κ' έφθασ' Απρίλιον:
φεύγω Απρίλιον. Δεν έχασα καιρόν.

Κάπως το πέλαγος με φαίνετ' οχληρόν·
μεγάλα νέφη σκέπουσι τον ήλιον.
Πλην τι; Πας βράχος δι' εμέ κογχύλιον,
πας πόντος όμοιος προς ομαλόν αγρόν.

Πνεύματα δεν φοβούμ' αέρος πλάγια.
Γελώ με τρικυμίας και ναυάγια.
Η Αλεξάνδρεια η ευρυάγυια

σώον θα με δεχθή... Αί, φίλοι, προσοχή!
Μακράν του πίθου! Τις αυθάδης ευωχεί!
Μετά τον πλουν διψά Σάμιον η ψυχή.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης  
Πληροφορίες για όλα τα έργα το Καβάφη
http://cavafis.compupress.gr/people.htm

ΑΛΕΞΆΝΔΡΕΙΑ 



 



Πηγές που με βοήθησαν:
Kathimerini Ηλεκτρονική έκδοση


Τετάρτη, 2 Δεκεμβρίου 2009

Δημοσίευση | 6 Μαρτίου 2008  του Γιώργου Φλώκα  


Παρακαλώ επιλέξτε τους συνδέσμους ώστε να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες.





 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλώ όχι υβριστικά σχόλια,το ellada-kupros δεν φέρει ευθύνη για τυχόν υβριστικούς χαρακτηρισμούς.Σφάξτε τους με το βαμβάκι..έχουμε πλούσιο λεξιλόγιο άλλωστε.