21 Μαΐου 1854: Ενσωμάτωση της Επτανήσου στην Ελλάδα

Το πρωτόκολλο του Λονδίνου, μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας και Δανίας, με το οποίο επικυρώθηκε η εκλογή του Βασιλέως Γεωργίου Α’, με ρητό όρο την Έπανένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, υπογράφηκε στις 13 Ιουλίου 1863. Στις 1η Αυγούστου υπογράφεται το πρωτόκολλο της παραχώρησης με την προϋπόθεση ότι θα συναινέσει η ΙΓ΄ Ιόνια Βουλή, η οποία και εκλέγεται ειδικά για το σκοπό αυτό. Στην πανηγυρική συνεδρίαση της ΙΓ΄ Βουλής (5η Οκτωβρίου 1863) διαβάζεται το ψήφισμα για την Ένωση που είχε συντάξει ο βουλευτής Λευκάδας Αριστοτέλης Βαλαωρίτης.


Με τις συνθήκες της 14/11/1863 και 17/5/1864 επισημοποιείται η παραχώρηση των Επτανήσων στην Ελλάδα Στις 21 Μαΐου αναγγέλεται επίσημα από τον Άγγλο Αρμοστή η άρση της προστασίας, ο οποίος και παραδίδει στον απεσταλμένο της Ελληνικής κυβέρνησης Θρασύβουλο Ζαΐμη τα Ιόνια νησιά. Στη συνέχεια φθάνει στά Επτάνησα ο Ελληνικός στρατός και αργότερα ο Βασιλεύς Γεώργιος Α’ για επίσημη επίσκεψη.

Στις 19 Ιουλίου 1864 φθάνουν στον Πειραιά οι 84 Επτανήσιοι Βουλευτές και ο αθηναϊκός λαός τους υποδέχεται με ενθουσιασμό. Την Επτάνησο αποτελούν τα νησιά: Κέρκυρα, Παξοί, Κεφαλληνία, Ιθάκη, Κύθηρα, Λευκάδα, Ζάκυνθος και οι νησίδες Οθωνοί, Στροφάδες, Ερικούσα, Μαθράκι, Κάλαμος, Αντικύθηρα, Αντίπαξοι, Νυδρί, Μεγανήσι, Άτοκος κι άλλες μικρότερες νησίδες.

Από τους αρχαίους χρόνους, η Επτάνησος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Ελλάδος και προσέφερε στον Όμηρο την πλουσιώτερη πηγή υλικού, για την περιγραφή των ηθών και των εθίμων της εποχής εκείνης. Έδωσε δε μερικούς από τους χαρακτηριστικώτερους τύπους της φυλής μας, στα πρόσωπα του Οδυσσέα, της Πηνελόπης, τους Τηλεμάχου, της Ναυσικάς. Τις πατρογονικές αρετές, τα υψηλά ιδανικά που απετέλεσαν το κύριο γνώρισμα της Ελληνικής φυλής, την αγάπη προς τις τέχνες και το ωραίο διετήρησαν αναλλοίωτα οι Επτανήσιοι στο πέρασμα των χρόνων. Μετά την 4η Σταυροφορία και την πρώτη πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1204, τα νησιά του Ιονίου αποκόπηκαν από την υπόλοιπη Ελλάδα και βρέθηκαν αλληλοδιαδοχικά υπό την κυριαρχία της Σικελίας, της Ενετίας και του Ανδηγουικού οίκου της Νεαπόλεως.

Αργότερα δε, μετά από πολλές περιπέτειες, πρώτη η Κέρκυρα δέχθηκε οικειοθελώς τα Ενετικά πλοία, υπό τον ναύαρχο Μιάνι τον Μάρτιο του 1386. Ακολούθησε η κατάληψη σε διαφορετικό χρόνο της Ζακύνθου, της Κεφαλληνίας, της Λευκάδας και των Κυθήρων, έτσι βρέθηκαν ενωμένα υπό Ενετική κυριαρχία. Η Ενετία εφήρμοσε σύστημα διοικήσεως τελείως ξένο προς την Ελληνική παράδοση, πιστό αντίγραφο της Δυτικής κοινωνίας. Οι κάτοικοι χωρίσθηκαν σε τρεις τάξεις: Τους ευγενείς, τους αστούς και τους ποπολάρους. Έγιναν αρκετές εξεγέρσεις, όπως το περίφημο “Ρεμπελιό των ποπολάρων”. Η αποσόβηση του Τουρκικού ζυγού, επέτρεψε στους κατοίκους ν’ αναπτύξουν την οικονομία, καθώς επίσης και την πνευματική κίνηση. Τα Επτάνησα δέχονται πολλούς πρόσφυγες από την Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, οι οποίοι έφεραν μαζί τους πνευματικούς θησαρούς και πολύτιμα χειρόγραφα, τα οποία όχι μόνον διεσώθησαν από βέβαιη καταστροφή, αλλά με την διάδοσή τους συνέβαλαν στην πνευματική και λογοτεχνική ανάπτυξη των νησιών.

Ο Μέγας Ναπολέων το 1777 κατέλυσε την Ενετική κυριαρχία κι έστειλε στα Επτάνησα τον στρατηγό Γεντίλλη. Δυστυχώς καμμία αό τις υποσχέσεις περί πολιτικής ανεξαρτησίας δεν ετήρησαν οι Γάλλοι κι έτσι τα Επτάνησα βρέθηκαν υπό πλήρη Γαλλική κυριαρχία. Μετά την καταστροφή του Γαλλικού στόλου στοπ Αβουκίρ τα Επτάνησα πέρασαν στα χέρια των Ρώσων και των Τούρκων με την σύμφωνη γνώμη της Αγγλίας. Το 1800 η Ρωσία εγκατέλειψε οριστικά τα Επτάνησα, διατηρώντας τον τίτλο της προστάτιδας δύναμης, έτσι τα Επτάνησα απετέλεσαν την Ιόνιον Πολιτεία υπό την κυριαρχία της υψηλής Πύλης. Οι κοινωνικές αναταραχές ανάγκασαν την Ρωσία το 1802 να στείλει στα Επτάνησα τον κόμη Γεώργιο Μοντσενίγο, ο οποίος έκανε γενικές εκλογές και στην συνέχεια με τους εκλεγέντες αντιπροσώπους συνέταξε σύνταγμα το 1803. Το σύνταγμα τούτο συνιστά την δημοκρατία της Επτανήσου με κύρια χαρακτηριστικά την καθιέρωση της Ελληνικής γλώσσας και την κατάργηση των προνομίων της κληρονομικής αριστοκρατίας. Νέες περιπέτειες γνωρίζουν τα Επτάνησα κατά την διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου. μετά την υπογραφή της συνθήκης στο Τίλσετ μεταξύ Γαλλίας και Ρωσίας, την οποία αναγνώρισε και η Τουρκία, η Ρωσία μεταβίβασε τα δικαιώματά της επί της Επτανήσου στην Γαλλία. Ο Μέγας Ναπολέων φοβούμενος Αγγλικό πραξικόπημα έστειλε αμέσως δυνάμεις υπό τον στρατηγό Μπερτιέ, ο οποίος κατέλαβε τον Α’υγουστο του 1807 την Κέρκυρα και κατόπιν και τ’ άλλα νησιά. Η υπεροχή του Αγγλικού στόλου ανάγκασε τους Γάλλους το 1809 να εγκαταλείψουν την Ιθάκη την Κεφαλλονιά και την Ζάκυνθο.

Το 1810 τα νησιά αυτά και η Λευκάδα περιήλθαν στην Αγγλική κατοχή. Έκτοτε η Ιόνιος Πολιτεία περιελάμβανε μόνον την Κέρκυρα και τους Παξούς, όσπου τον Ιούνιο του 1814 παραδόθησαν κι αυτά στους Άγγλους. Μόλις οι Άγγλοι έγιναν κυρίαρχοι της Επτανήσου, επεδίωξαν την πλήρη προσάρτησή της. Δεν κατόρθωσαν όμως να πετύχουν τα σχέδιά τους, γιατί συνάντησαν αντιδράσεις από τις άλλες δυνάμεις και από τους κατοίκους των νησιών, οι οποίοι ζητούσαν σθεναρά την ανεξαρτησία τους. Κατόπιν διαμάχης μεταξύ Αγγλίας – Ρωσίας, τα νησιά παραχωρήθηκαν στην Αγγλία σαν προστάτιδα δύναμη με την συνθήκη των Παρισίων το 1815 ονομαζόμενα Ηνωμένα κράτη των Ιονίων. Φυσικά ο πρώτος διορισθείς αρμοστής σερ Μαίτλανδ επέβαλλε πλήρη κυριαρχία κρίνοντας πως ο λαός της Επτανήσου δεν ήτο ακόμη ώριμος για αυτοδιοίκηση. Οι κάτοι πρόβαλαν έντονες αντιδράσεις διεκδικούντες την αυτονομία τους. Η αρχή της Ελληνικής Επανάστασης (την οποία οι Επτανήσιοι στήριξαν με υλικά μέσα και με την συμμετοχή τους) αναπτέρωσε τον πόθο τους για ένωση με την Ελλάδα. Αγωνίσθηκαν πενήντα ολόκληρα χρόνια μέχρι την πολυπόθητη στιγμή της ένωσης.
Μετά την ίδρυση του Ελληνικού κράτους και την θεμελίωση της Γαλλικής δημοκρατίας το 1848, ο αγώνας ενετάθη ιδιαίτερα δε στην Κεφαλληνία, έλαβε απειλητικές διαστάσεις για τους Άγγλους κατακτητές. Ο τότε αρμοστής Ούαρδ, για να πνίξει τις εξεγέρσεις προέβη σε καταστροφές οικιών και απαγχονισμούς πολιτών.

Το 1849 η Αγγλία αναγκάσθηκε να παραχωρήσει μερικές ελευθερίες, οι οποίες δυνάμωσαν την φλόγα του αγώνα. Έντεκα αντιπρόσωποι προτείνουν στην πρώτη εκλεγείσα βουλή ψήφισμα, με το οποίο η Επτάνησος ενώνεται με την Ελλάδα. Ο αρμοστής διαλύει την βουλή την ώρα της συνεδριάσεως και εξορίζει μερικούς βουλευτές. Οι επόμενες βουλές επαναλάμβαναν το ψήφισμα, χωρίς να προβαίνουν σε περαιτέρω νομοθετική εργασία. Έτσι τα Επτάνησα περιήλθαν σε δύο κυβερνεία. Η διεθνής κοινή γνώμη στηρίζει τις Εθνικές βλέψεις των Επτανησίων. 

Έτσι, η Αγγλία αναγκάζεται να καταλάβει, πως η μόνη λύση είναι να εγκαταλείψει τα Επτάνησα. 14 Νοεμβρίου του 1863 με την συνθήκη του Λονδίνου, η Αγγλία παραχωρεί τα Επτάνησα στην Ελλάδα, αφού πρώτα κατεδαφίζει το φρούριο της Κέρκυρας. 

Επιτέλους μετά από τόσες περιπέτειες και σκληρούς αγώνες, τα νησιά του Ιονίου βρίσκονται πάλι στην αγκαλιά της μητέρας Ελλάδας.

Πηγές:
ellas2.wordpress.com
http://national-pride.org/2012/05/21/21
http://isxys.blogspot.com/2012/05/21-1854.html