Της λειτουργίας χοροστάτησε ο Επίσκοπος Καρπασίας, Χριστοφόρος, ενώ στη λειτουργία, παρέστη για πρώτη φορά και ο Μουφτής Σακίρ, δεύτερος σε τάξη θρησκευτικός ηγέτης των Τουρκοκυπρίων. Μηνύματα ενότητας και επανένωσης έστειλαν ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου και η σύζυγος του Προέδρου Αναστασιάδη, Άντρη, που έγιναν ένα με τους πιστούς στο Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα.
Για την πιο ωραία γιορτή της ζωής της μίλησε η πρώτη Κυρία Σε ομιλία του, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου έστειλε το μήνυμα πως δεν έχουμε δικαίωμα να λησμονήσουμε ούτε μια σπιθαμή γης της μαρτυρικής μας πατρίδας. Εξέφρασε επίσης ικανοποίηση για την πρόσφατη συμφωνία για την επιδιόρθωση της ιστορικής Μονής.
Η Ιερά Μονή Αποστόλου Ανδρέου διοικείται υπό Διαχειριστικής Επιτροπῆς, βάσει του Αρθρου 92 του Καταστατικού της Εκκλησίας της Κυπρου, δι’ ειδικών Κανονισμών, συγκροτούντων ίδιον Καταστατικόν, τεθέν εν επισήμω λειτουργία το έτος 1927. Το Καταστατικόν διασφαλίζει την εύρυθμον διοίκησιν της Ιερᾶς Μονής Αποστόλου Ανδρέου και την μετά του οικείου Επισκόπου νομοκανονικήν σχέσιν αυτής.
Παραμένει η μοναδική υπό τουρκικήν κατοχήν εν ενεργεία Μονή. Πανηγυρίζει κατά την 30ην Νοεμβρίου και την 15ην Αυγούστου, ημέραν των εγκαινίων αυτής.
Η Μονή του Απόστολου Ανδρέα βρίσκεται σε βραχώδη παραλία στο ανατολικότερο άκρο του ακρωτηρίου της Καρπασίας. Κτίστηκε το 1867 με την πρωτοβουλία του οικονόμου ιερέα Ιωάννη και εγκαινιάστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο Α'. Το κτίριο ανοικοδομήθηκε στο χώρο όπου κατά την πρώτη ιεραποστολική περιοδεία ο Απόστολος Ανδρέας αναγκάστηκε να αποβιβαστεί από το καράβι του και με θαυματουργό τρόπο φανέρωσε πηγή νερού.
Τα διάφορα κτίσματα που αποτελούν το σύνολο της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα είναι διατεταγμένα γύρω από μια κεντρική πλατεία. Το ανατολικό της άκρο καταλαμβάνεται από τον παλαιότερο γοτθικό ναό του 15ου αιώνα, ο οποίος αντικατέστησε παλαιότερη εκκλησία, πιθανόν παλαιοχριστιανική, την οποία δεν γνωρίζουμε. Ο γοτθικός ναός είναι τετράγωνος (διαστάσεις: 6,42 μ. Χ 6,42 μ.) με δύο κλίτη. Το βόρειο κλίτος καταλήγει στα ανατολικά σε μικρή αψίδα. Ένας κεντρικός πεσσός υποβαστάζει τα άκρα τεσσάρων σταυροθολίων που στεγάζουν το ναό. Στα νότια του ναού διατηρούνται δύο συνεχόμενες αψίδες από πελεκητή πέτρα και στα ανατολικά του ναού υπάρχει τοίχος με θύρα που οδηγεί στο αγίασμα κοντά στη θάλασσα όπου έλαβε χώρα το θαύμα του Αγίου. Δεν γνωρίζουμε εάν ο παλαιότερος αυτός ναός συνδεόταν με μοναστηριακά κτίρια.
Στα δυτικά του γοτθικού ναού και σε ψηλότερο επίπεδο βρίσκεται ο ναός του 1867. Πρόκειται για μονόκλιτο ναό (25,40 μ. Χ 7,92 μ.) και καλύπτεται με ένα ευρύ οξυκόρυφο θόλο. Το δυτικό τμήμα του ναού περιλαμβάνει διώροφο κτίσμα που λειτουργεί σαν γυναικωνίτης και βαπτιστήριο. Κατά μήκος της νότιας και της δυτικής πλευράς του ναού αναπτύσσονται στοές με τόξα. Το 1914 προστέθηκε στα δυτικά του ναού ένα επίμηκες κτίσμα και το 1930 προστέθηκαν τα κελιά πάνω από τη νότια στοά του ναού, το κωδωνοστάσιο και ένα νέο-αναγεννησιακό κτίριο με δωμάτια φιλοξενίας στα βορειοδυτικά του ναού. Τέλος, το 1960 κτίστηκε κτιριακό συγκρότημα σε σχήμα Γ, που καταλαμβάνει τμήμα της δυτικής και τη βόρεια πλευρά της πλατείας.
Στις 14.01.1992 η Τουρκοκυπριακή ‘αστυνομία’ έκλεψε εκκλησιαστικές εικόνες και εκκλησιαστικά αντικείμενα από το μοναστήρι αυτό.
Παραμένει η μοναδική υπό τουρκικήν κατοχήν εν ενεργεία Μονή. Πανηγυρίζει κατά την 30ην Νοεμβρίου και την 15ην Αυγούστου, ημέραν των εγκαινίων αυτής.
Τα διάφορα κτίσματα που αποτελούν το σύνολο της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα είναι διατεταγμένα γύρω από μια κεντρική πλατεία. Το ανατολικό της άκρο καταλαμβάνεται από τον παλαιότερο γοτθικό ναό του 15ου αιώνα, ο οποίος αντικατέστησε παλαιότερη εκκλησία, πιθανόν παλαιοχριστιανική, την οποία δεν γνωρίζουμε. Ο γοτθικός ναός είναι τετράγωνος (διαστάσεις: 6,42 μ. Χ 6,42 μ.) με δύο κλίτη. Το βόρειο κλίτος καταλήγει στα ανατολικά σε μικρή αψίδα. Ένας κεντρικός πεσσός υποβαστάζει τα άκρα τεσσάρων σταυροθολίων που στεγάζουν το ναό. Στα νότια του ναού διατηρούνται δύο συνεχόμενες αψίδες από πελεκητή πέτρα και στα ανατολικά του ναού υπάρχει τοίχος με θύρα που οδηγεί στο αγίασμα κοντά στη θάλασσα όπου έλαβε χώρα το θαύμα του Αγίου. Δεν γνωρίζουμε εάν ο παλαιότερος αυτός ναός συνδεόταν με μοναστηριακά κτίρια.
Στα δυτικά του γοτθικού ναού και σε ψηλότερο επίπεδο βρίσκεται ο ναός του 1867. Πρόκειται για μονόκλιτο ναό (25,40 μ. Χ 7,92 μ.) και καλύπτεται με ένα ευρύ οξυκόρυφο θόλο. Το δυτικό τμήμα του ναού περιλαμβάνει διώροφο κτίσμα που λειτουργεί σαν γυναικωνίτης και βαπτιστήριο. Κατά μήκος της νότιας και της δυτικής πλευράς του ναού αναπτύσσονται στοές με τόξα. Το 1914 προστέθηκε στα δυτικά του ναού ένα επίμηκες κτίσμα και το 1930 προστέθηκαν τα κελιά πάνω από τη νότια στοά του ναού, το κωδωνοστάσιο και ένα νέο-αναγεννησιακό κτίριο με δωμάτια φιλοξενίας στα βορειοδυτικά του ναού. Τέλος, το 1960 κτίστηκε κτιριακό συγκρότημα σε σχήμα Γ, που καταλαμβάνει τμήμα της δυτικής και τη βόρεια πλευρά της πλατείας.
Στις 14.01.1992 η Τουρκοκυπριακή ‘αστυνομία’ έκλεψε εκκλησιαστικές εικόνες και εκκλησιαστικά αντικείμενα από το μοναστήρι αυτό.
Για την ίδρυση του φημισμένου Μοναστηριού του Αποστόλου Ανδρέα, που βρίσκεται στο ομώνυμο ακρωτήρι στην κατεχόμενη Καρπασία, ελάχιστα είναι γνωστά. Η παράδοση φέρει τον Απόστολο Ανδρέα να έχει περάσει από το μέρος εκείνο, τον 1ο αιώνα μ.Χ., όταν το καράβι με το οποίο ταξίδευε έμεινε αγκυροβολημένο για τρεις ημέρες σε παρακείμενο λιμανάκι λόγω νηνεμίας. Εκεί ο Απόστολος δημιούργησε μια πηγή στο βράχο από όπου άρχισε να αναβλύζει άφθονο νερό, «που τρέχει από τότε στον λάκκο της Παλαιάς Εκκλησίας και από εκεί βγαίνει σαν Αγίασμα από βρύση κοντά στη θάλασσα» (Ι. Τσικνοπούλλου «Ο Απόστολος Ανδρέας», 1967, σ. 21). Αυτό θεράπευσε και το τυφλό παιδί του καπετάνιου του καραβιού, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, έκτισε στην ίδια τοποθεσία ναό αφιερωμένο στον πρωτόκλητο μαθητή του Χριστού.
Το 1103 μ.Χ. υπάρχει μια πρώτη μαρτυρία για την ονομασία του λιμενίσκου που βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι, από τον Αγγλοσάξονα προσκυνητή Seawolf, ο οποίος το αποκαλεί «λιμανάκι του Αποστόλου Ανδρέα». Η μαρτυρία θεωρείται σημαντική, αφού συνδέει το όνομα του Αποστόλου με το ακρωτήρι της Καρπασίας από τα βυζαντινά χρόνια, ένδειξη ότι η παράδοση για τον Απόστολο Ανδρέα υπήρχε από τότε.
Μια άλλη σημαντική μαρτυρία με σαφή αναφορά, αυτή τη φορά, σε ύπαρξη μοναστηριού στην περιοχή, γίνεται το 1191 μ.Χ. από τον Άγγλο ιερωμένο Benedict of Peterborough, ο οποίος αναφέρει ότι ο τότε διοικητής της Κύπρου Ισαάκιος Κομνηνός (1185-1191) συνελήφθη από το Ριχάρδο το Λεοντόκαρδο σε πολύ καλά οχυρωμένο μοναστήρι, που ονομαζόταν «Ακρωτήριον του Αποστόλου Ανδρέα».
Το 1103 μ.Χ. υπάρχει μια πρώτη μαρτυρία για την ονομασία του λιμενίσκου που βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι, από τον Αγγλοσάξονα προσκυνητή Seawolf, ο οποίος το αποκαλεί «λιμανάκι του Αποστόλου Ανδρέα». Η μαρτυρία θεωρείται σημαντική, αφού συνδέει το όνομα του Αποστόλου με το ακρωτήρι της Καρπασίας από τα βυζαντινά χρόνια, ένδειξη ότι η παράδοση για τον Απόστολο Ανδρέα υπήρχε από τότε.
Μια άλλη σημαντική μαρτυρία με σαφή αναφορά, αυτή τη φορά, σε ύπαρξη μοναστηριού στην περιοχή, γίνεται το 1191 μ.Χ. από τον Άγγλο ιερωμένο Benedict of Peterborough, ο οποίος αναφέρει ότι ο τότε διοικητής της Κύπρου Ισαάκιος Κομνηνός (1185-1191) συνελήφθη από το Ριχάρδο το Λεοντόκαρδο σε πολύ καλά οχυρωμένο μοναστήρι, που ονομαζόταν «Ακρωτήριον του Αποστόλου Ανδρέα».
Επίσης, το ακρωτήρι αναφέρεται σε παλαιούς χάρτες της Κύπρου, ήδη από το 1465, ως ακρωτήρι του Αγίου Ανδρέα (“Capo de Sando Andrea”). Σε παλαιούς χάρτες σημειώνεται και η ύπαρξη εκκλησίας στη θέση του σημερινού μοναστηριού, με την ονομασία Άγιος Ανδρέας (“Sando Andrea”).
Παρόμοιες αναφορές γίνονται και από πολλούς περιηγητές που επισκέφθηκαν την Κύπρο, τόσο κατά την περίοδο της λατινοκρατίας (1191-1571) όσο και κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας (1571-1878). Ο Άγγλος περιηγητής Richard Pococke, που επισκέφθηκε το νησί το 1738, γράφει, «φθάσαμε στο ανατολικότερο σημείο του νησιού, που ονομαζόταν από τους παλαιούς Βοός Ουρά. Σήμερα ονομάζεται ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα εξαιτίας μοναστηριού σε βράχο στο όνομα του Αποστόλου Ανδρέα, στο οποίο κατοικούν 2-3 μοναχοί». (Ν. Γ. Κυριαζή «Τα Μοναστήρια εν Κύπρω», 1950, σ. 18).
Η ιστορία του μοναστηριού γίνεται ουσιαστικά γνωστή περίπου από το 1855 όταν ο παπά Ιωάννης Νικόλα Διάκου από το Ριζοκάρπασο άρχισε την οικοδόμηση του καινούργιου ναού, που εγκαινιάστηκε στις 15 Αυγούστου 1867 επί Αρχιεπισκόπου Σωφρονίου. Ο παπά Ιωάννης θεωρείται ο κτήτορας του σημερινού μοναστηριού.
Παρόμοιες αναφορές γίνονται και από πολλούς περιηγητές που επισκέφθηκαν την Κύπρο, τόσο κατά την περίοδο της λατινοκρατίας (1191-1571) όσο και κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας (1571-1878). Ο Άγγλος περιηγητής Richard Pococke, που επισκέφθηκε το νησί το 1738, γράφει, «φθάσαμε στο ανατολικότερο σημείο του νησιού, που ονομαζόταν από τους παλαιούς Βοός Ουρά. Σήμερα ονομάζεται ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα εξαιτίας μοναστηριού σε βράχο στο όνομα του Αποστόλου Ανδρέα, στο οποίο κατοικούν 2-3 μοναχοί». (Ν. Γ. Κυριαζή «Τα Μοναστήρια εν Κύπρω», 1950, σ. 18).
Η ιστορία του μοναστηριού γίνεται ουσιαστικά γνωστή περίπου από το 1855 όταν ο παπά Ιωάννης Νικόλα Διάκου από το Ριζοκάρπασο άρχισε την οικοδόμηση του καινούργιου ναού, που εγκαινιάστηκε στις 15 Αυγούστου 1867 επί Αρχιεπισκόπου Σωφρονίου. Ο παπά Ιωάννης θεωρείται ο κτήτορας του σημερινού μοναστηριού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ όχι υβριστικά σχόλια,το ellada-kupros δεν φέρει ευθύνη για τυχόν υβριστικούς χαρακτηρισμούς.Σφάξτε τους με το βαμβάκι..έχουμε πλούσιο λεξιλόγιο άλλωστε.